Αραβική ονομασία, βρετανική αποικία

Ουσιαστικά πρόκειται για ένα βράχο ύψους 425 μ. που καταλαμβάνει το νότιο άκρο της Ιβηρικής Χερσονήσου. Έχει μήκος 5 χιλιόμετρα, πλάτος 500 μέτρα και συνδέεται με την Ισπανία με ένα χαμηλό αμμώδη ισθμό μήκους 1600 μέτρων.

Το Γιβραλτάρ με 32.194 κατοίκους (2015), είναι η 5η πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή του κόσμου. Οι κάτοικοί του είναι ως επί το πλείστον ισπανικής καταγωγής, αλλά παραμένουν πιστοί στο βρετανικό στέμμα, όπως υποδηλώνουν και τα δημοψηφίσματα του 1967 και 2002. Αποτελεί μία χώρα με μεγάλη όμως γεωστρατηγική σημασία, καθώς επιτηρεί τη δυτική πύλη της Μεσογείου. Η Ισπανία τη διεκδικεί από το 1704, όταν την έχασε από τη Μεγάλη Βρετανία, στον Πόλεμο της Ισπανικής Διαδοχής. Η διαφορά τους αυτή αποτελεί αγκάθι στις μεταξύ τους σχέσεις.

Η ονομασία Γιβραλτάρ (Gibraltar) προέρχεται από την παραφθορά της αραβικής του ονομασίας Τζαμπάλ Ταρίκ, που σημαίνει «Το Βουνό του Ταρίκ», προς τιμήν του μουσουλμάνου πολέμαρχου Ταρίκ ιμπν Ζιγιάντ, που κατέλαβε τη χερσόνησο το 711. Όσον αφορά τη γεωστρατηγική σημασία για την οποία κάναμε λόγο παραπάνω, αυτή φάνηκε στους Ναπολεοντείους Πολέμους (1803-1815), τον Α’ και τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου αποτέλεσε στρατηγική βάση ελέγχου των θαλασσίων οδών προς το Σουέζ και το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας. Επιπλέον το 1940, ο Χίτλερ σχεδίασε μία χερσαία επιχείρηση κατάληψής του, αλλά ο Φράνκο αρνήθηκε να επιτρέψει τη διέλευση των γερμανικών στρατευμάτων από ισπανικά εδάφη.

Το 1973 το Γιβραλτάρ εισήλθε μαζί με τη Μεγάλη Βρετανία στην τότε ΕΟΚ (νυν Ευρωπαϊκή Ένωση) και θα εξέλθει μαζί της τα επόμενα χρόνια, λόγω Brexit, παρόλο που η κάτοικοί του ψήφισαν υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε. στο δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου 2016. Το 2001 η Βρετανία και η Ισπανία ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις για καθεστώς συγκυριαρχίας στο Γιβραλτάρ. Ωστόσο οι κάτοικοί του, στις 7 Νοεμβρίου 2002, με δημοψήφισμα, επιβεβαίωσαν με συντριπτική πλειοψηφία (17.900 ψήφοι έναντι 187) την πίστη τους στο βρετανικό στέμμα.