Οι μεγάλες ανανεώσεις της ομάδας

Ανά σεζόν, σε παρένθεση αναφέρεται ο αριθμός των νέων παικτών (όσων έκαναν ντεμπούτο μέσα στη χρονιά), αλλά κυρίως ο αριθμός των νέων παικτών που έπαιξαν ως βασικοί. Φέτος, στους 44 αγώνες του ΠΑΟΚ, οι συμμετοχές των νέων παικτών στις βασικές εντεκάδες ήταν 216, συνεπώς ανά αγώνα η αρχική σύνθεση περιείχε 4,9 νέους παίκτες.

Η προηγούμενη τόσο μεγάλη ανανέωση είχε συμβεί το 2016-17, όπου ο Vladimir Ivić χρησιμοποίησε ακριβώς τη μισή εντεκάδα με νέους παίκτες. Εκείνη η ομάδα πήρε το Κύπελλο και αποτέλεσε τη «μαγιά» για τον ανεπανάληπτο ΠΑΟΚ της τριετίας.

Το 2013-14 (σε συνέχεια της προηγούμενης σεζόν), ο Huub Stevens (και ο Γ. Χ. Γεωργιάδης στα τέλη της χρονιάς) είχε κατά μέσο όρο 5 στους 11 βασικούς που ήταν νεοφερμένοι. Η ομάδα έπαιξε καλό ποδόσφαιρο στο πρώτο μισό, πήγε στον τελικό του Κυπέλλου μετά από έντεκα χρόνια και την επόμενη χρονιά διεκδίκησε το πρωτάθλημα ως ένα σημείο πριν καταρρεύσει.

Το 2008-09, στη μεγαλύτερη ανανέωση όλων, ο Fernando Santos ξεκινούσε με 2 στους 3 της εντεκάδας νεοφερμένους. Κι εκείνος ο ΠΑΟΚ πάλεψε για το Πρωτάθλημα και τις δύο χρονιές, έπαιξε καλό ποδόσφαιρο και κράτησε χαρακτήρα για καιρό με παίκτες που έμειναν χρόνια από εκείνους που ντεμπούταραν τότε.

Προφανώς και η ανάλυσή μας είναι επιδερμική και βασισμένη μόνο σε ξερά νούμερα. Αλλά το μοτίβο επαναλαμβάνεται και δείχνει πως κάθε ανανέωση λειτουργεί θετικά, για μικρό ή μεγάλο διάστημα. Οι συνθήκες κάθε περιόδου είναι διαφορετικές, ένας Σπάθας ή ένας Τζαβέλλας ή ένας Κομίνης ή μία λάθος επιλογή σε μία θέση ή μία τρομερά σωστή επιλογή σε μία άλλη θέση μπορούν να επηρεάσουν το αποτέλεσμα μιας ολόκληρης χρονιάς. Ψάχνοντας κάτι θετικό και εν αναμονή του τελικού, ίσως το γεγονός πως κάθε ανενέωση δείχνει πως μπορεί η επόμενη σεζόν να είναι καλύτερη να αφήσει μια αισιοδοξία.

*Stanojević το 2018 και Παράσχος το 2008 είχαν ελάχιστη παρουσία, αλλά αναφέρονται επειδή έκαναν την προετοιμασία και (λογικά) είχαν συμμετοχή στον καταρτισμό του ρόστερ.