Βικτόρια Πλζεν: Μια ιστορία γεμάτη... Σκόντα, μπίρα και κοπάνα!

Η ιστορία του ποδοσφαίρου είναι γεμάτη από παράξενες ιστορίες για το πώς δημιουργήθηκαν οι σύλλογοι που σήμερα μεσουρανούν στο σπορ και πόσες δυσκολίες αντιμετώπισαν στα πρώτα τους βήματα. Δεν πρέπει να έχει υπάρξει σύλλογος που να… πολεμήθηκε τόσο πολύ λίγο μετά την ίδρυσή του από την Βικτόρια Πλζεν, τη σημερινή αντίπαλό του ΠΑΟΚ. Κι αυτό, επειδή είχε τους πιο συστηματικούς… κοπανατζήδες παίκτες σε ολόκληρη την πόλη.

Όταν τον Ιούνιο του 1911 ο Γιάροσλαβ Αουσόμπσκι, τότε υπάλληλος στους σιδηρόδρομους που ένωναν όλες τις ετερόκλητες περιοχές της Αυστροουγγαρίας, αποφάσισε να δημιουργήσει έναν ποδοσφαιρικό σύλλογο, είχε στο μυαλό του μια ομάδα αποτελούμενη από τον ίδιο και συναδέλφους του, για να ξεσκάνε στα διαλείμματα της δουλειάς τους. Αυτομάτως, όμως, έδωσε μια διέξοδο στη νεολαία της πόλης, που είτε φοιτούσε στις τεχνικές σχολές, είτε δούλευε κυρίως στο μεγάλο εργοστάσιο της Skoda.

Στην πόλη υπήρχε ήδη ένας ποδοσφαιρικός σύλλογος, η Ολίμπια, αλλά δρούσε ελιτίστικα. Για να παίξεις έπρεπε να εγκριθείς ως μέλος του συλλόγου από τη διοίκηση, που λειτουργούσε ως κλειστό κλαμπ και προτιμούσε να παίζει αγώνες κυρίως με γερμανόφωνες ομάδες, τόσο από την περιοχή της Αυστρίας, όσο και από τη Βαυαρία. Η Βικτόρια προτίμησε να παίζει με Τσέχους κι έστειλε τα μηνύματά της.

Η αποδοχή του συλλόγου μετά την πρώτη δεκαετία λειτουργίας του έφτασε σε όρια που δύσκολα μπορούμε να φανταστούμε. Όσοι έπαιζαν, ή επιθυμούσαν να παίξουν, δεν δίσταζαν να αφήσουν στη μέση τη δουλειά τους ή τις σπουδές τους για να συμμετέχουν στην προπόνηση. Εκατοντάδες υποψήφιοι παίκτες έτρεχαν για να δοκιμαστούν. Τα καταστήματα, αλλά και οι σχολές, δεν είδαν με καλό μάτι αυτή τη μόδα κι άρχισαν να ενοχλούν τον Αουσόμπσκι για να περιορίσει τον σύλλογο σε συγκεκριμένο αριθμό παικτών.

Ειδικά, όμως, το καλοκαίρι του 1922, όταν η ομάδα έκανε μια τουρνέ στην Ισπανία κι έπαιξε εκεί 9 αγώνες νικώντας στους 6, η… κοπάνα των παικτών από τις σπουδές ή από τη δουλειά τους για προπόνηση θεσμοθετήθηκε σχεδόν επίσημα! Για δεκαετίες ένα μόνιμο ανέκδοτο στην πόλη για όσους απουσίαζαν ή καθυστερούσαν να φτάσουν στη δουλειά τους ήταν: «Ψάξε τον στη Βικτόρια»!

Το Πλζεν πολλοί από εμάς το θεωρούμε πιθανόν κάτι μεγαλύτερο από ένα χωριό, ωστόσο είναι μια από τις σημαντικότερες ιστορικές πόλεις της σημερινής Τσεχίας. Εκτός των άλλων, έχει και μια γεωγραφική ιδιαιτερότητα. Είναι χτισμένη στις όχθες τεσσάρων διαφορετικών ποταμών (!) που ενώνονται. Η επίσημη σημαία της πόλης είναι χωρισμένη στα τέσσερα με λευκό, κίτρινο, πράσινο και κόκκινο χρώμα, που συμβολίζει τα τέσσερα ποτάμια. Αυτό το σύμβολο εμφανίζεται και στο κάτω μέρος του σήματος του συλλόγου.

Ο Εμίλ φον Σκόντα, γέννημα θρέμμα της πόλης, ίδρυσε εκεί το 1859 την αυτοκινητοβιομηχανία που σήμερα είναι πασίγνωστη σε όλο τον κόσμο. Στην πορεία, βέβαια, η εταιρεία συγχωνεύτηκε με την Laurin&Klement, μετέφερε την έδρα της στο Μλάντα Μπόλεσλαβ και το 1991 εξαγοράστηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου από το Volkswagen Group, όμως η σχέση της με τον σύλλογο υπήρξε αναμφισβήτητη.

Για ένα διάστημα σχεδόν 30 χρόνων (1965-1993) η Skoda έδωσε το όνομά της στο σύλλογο. Όχι σαν σπόνσορας, αλλά κανονικά μέσω του καταστατικού, η ομάδα λεγόταν Tělovýchovná jednota Škoda Plzeň, δηλαδή Μονάδα Φυσικής Αγωγής Σκόντα Πλζεν. Προηγουμένως, βέβαια, κι ενώ η τσεχοσλοβακική κοινωνία προσπαθούσε να μετασχηματισεί σε σοσιαλιστική, από το 1949 ως το 1965 είχε προλάβει να αλλάξει τέσσερα άλλα ονόματα, απολύτως εγκεκριμένα από το καθεστώς. Δύο φορές ονομάστηκε «Σπαρτάκ», μία «Σοκόλ» (από το όνομα της παραδοσιακής τσεχικής γυμναστικής) και μία… Βλαντιμίρ Ίλιτς Λένιν!

Η Skoda ήταν παρούσα οικονομικά σχεδόν σε όλη την ιστορία της ομάδας. Αλλά οι άνθρωποι της αυτοκινητοβιομηχανίας αντιμετώπισαν την Βικτόρια περίπου ως μια υποχρέωση και όχι σαν μια επένδυση. Γι’ αυτό και η Βικτόρια την εποχή της Τσεχοσλοβακίας, παρ’ ότι είχε εξασφαλίσει συγκεκριμένη χρηματοδότηση, δεν μπορούσε να προσελκύσει τα μεγάλα ταλέντα που κατέληγαν στην Πράγα ή τη Μπρατισλάβα. Και σήμερα, βέβαια, η Doosan (θυγατρική της Skoda προσανατολισμένη στις μηχανές ενέργειας) έχει δώσει το όνομά της στο γήπεδο της πόλης και έδρα της ομάδας. Επίσης είναι μεγάλος χορηγός της ομάδας χόκεϊ επί πάγου της πόλης, η οποία όμως δεν έχει και μεγάλες επιτυχίες στο πρωτάθλημά της.

Το πιο σημαντικό επίτευγμα για την Skoda, πάντως, ήταν ότι διαχρονικά έδωσε θετική χροιά σε μια αρνητική λέξη. Σκόντα στα τσεχικά σημαίνει «ντροπή», «κρίμα», και όταν ο Σκόντα αποφάσισε να δώσει στην εταιρεία το δικό του επώνυμο, δεν ήταν λίγοι αυτοί που τον συμβούλεψαν να διαλέξει κάτι άλλο. Επέμεινε, και δικαιώθηκε.

Ένα επίσης σημαντικό στοιχείο της πόλης είναι η μπίρα. Διαβάζοντας και ακούγοντας «Πλζεν» το μυαλό δεν πάει αυτόματα, ωστόσο το γερμανικό όνομα της πόλης (με το οποίο ήταν γνωστή για αιώνες) είναι Pilsen. To 1842 o Βαυαρός ζυθοποιός Γιόζεφ Γκρολ παρουσίασε στον κόσμο για πρώτη φορά μια ποικιλία ξανθής και σχετικά απαλής μπύρας, στην οποία έδωσε το όνομα της πόλης. Το ζυθοποιείο της Pilsner Urquell λειτουργεί ανελλιπώς στην πόλη από τότε, για πάνω από 180 χρόνια. Η ποικιλία Pilsner έχει αντιγραφεί από δεκάδες άλλες μάρκες παγκοσμίως και πλέον δεν χαρακτηρίζει την εταιρεία, αλλά τον συγκεκριμένο τύπο μπίρας. Αν θέλει, πάντως, κάποιος να γευτεί την αυθεντική μπίρα Pilsen, οφείλει να… καταφύγει στην Pilsner Urquell.