Και στην Ευρώπη στέλναμε βαγόνια!

Για ένα λαό όπως αυτόν του ΠΑΟΚ που έχει εξυμνηθεί από εχθρούς και φίλους και έχει αποτελέσει σημείο αναφοράς και μέτρο σύγκρισης για τη δυναμική των υπολοίπων, οποιαδήποτε αναφορά που επιβεβαιώνει τα παραπάνω είναι πλέον περιττή. Δεν θα ήταν ουδόλως υπερβολικός ο ισχυρισμός ότι η συνεισφορά του ΠΑΟΚτσήδικου κόσμου στο Ελληνικό οπαδικό κίνημα, μπορεί να συγκριθεί μόνο με την προσφορά της Ελλάδος στην ανθρωπότητα.

Όπως ακριβώς οι πρόγονοί μας έμαθαν στους λαούς του κόσμου την Αρχιτεκτονική, τα Γράμματα, τις Τέχνες, την Ιατρική, τις Επιστήμες, το Θέατρο, τη φιλοσοφική σκέψη, τη Δημοκρατία, έτσι και ο λαός του ΠΑΟΚ δίδαξε και στους υπόλοιπους το οπαδιλίκι, την τρέλα, την οργάνωση της κερκίδας, τους έδωσε να καταλάβουν πώς γίνονται οι εκδρομές, πώς δημιουργούνται οι συνθήκες κόλασης και πολλά άλλα. Μοιραία όμως, αυτή η επιρροή-επίδραση του ασπρόμαυρου κόσμου στο εγχώριο οπαδικό κίνημα, έφερε σε δεύτερη μοίρα τις εξ' ίσου επιβλητικές παρουσίες του στα Ευρωπαϊκά γήπεδα. Κι αν οι ντόπιοι μας συνήθιζαν σιγά-σιγά -αν και πάντα βρίσκαμε κάτι καινοτόμο για να προκαλέσουμε το παραμιλητό τους- φανταστείτε πόση ζημιά πάθαιναν οι Ευρωπαίοι που παρακολουθώντας τον αγώνα της ομάδας τους με τον ΠΑΟΚ, είχαν τη μοναδική ευκαιρία να δούνε πέταλα να πάλλονται, από μαζικά αμπαλαέα, που ξεχείλιζαν από πάθος, τρέλα και αφοσίωση στην ομάδα. Σημειώστε μάλιστα ότι τα περισσότερα γήπεδα της Ευρώπης θυμίζουν θέατρα, με τους οπαδούς σε ρόλο χειροκροτητή, που στην καλύτερη σηκώνονται να πανηγυρίσουν κάποιο  γκολ. Φανταστείτε τώρα, πόσο μεγάλη πλάκα πάθαιναν όλοι αυτοί απολαμβάνοντας το ΠΑΟΚτσήδικο σόου από έναν λαό που δεν καθόταν ποτέ. Ευκαιρίας δοθείσης λοιπόν, ας θυμηθούμε (ή ας γνωστοποιήσουμε στους νεότερους) κάποιες μοναδικές-ιστορικές στιγμές του λαού του ΠΑΟΚ. Σημειώνω απλώς πως ότι θα διαβάσετε παρακάτω είναι προσωπικά βιώματα από πρώτο χέρι και όχι ιστορίες που μου μετέφεραν κάποιοι φίλοι ή που διάβασα κάπου.

1985. Βερόνα-ΠΑΟΚ Έχοντας στεφθεί πρωταθλητής την προηγούμενη περίοδο, ο ΠΑΟΚ κληρώνεται στον πρώτο κιόλας γύρο με τη Βερόνα, που επίσης είχε κατακτήσει το Ιταλικό πρωτάθλημα αφήνοντας πίσω της -όπως και ο ΠΑΟΚ στην Ελλάδα- τα μεγαθήρια του καμπιονάτο. Συμπτωματικά, άλλες δύο ελληνικές ομάδες κληρώνονται με ιταλικές (ΠΑΟ με Τορίνο και Λάρισα με Σαμπντόρια). Στο δρόμο γιά τη φιλήσυχη πόλη της Βερόνα, το πρόγραμμα προέβλεπε διανυκτερεύσεις σε Φλωρεντία και Βενετία. Σουλατσάροντας στα κανάλια της δεύτερης,  πετυχαίνουμε κάτι κολωνακιώτες βάζελους, οι οποίοι μόλις μας βλέπουν αρχίζουν με τρεμάμενη φωνή -αφού κατάλαβαν τι τους περιμένει- να μας εύχονται ''καλή επιτυχία, αφού όλοι είμαστε Έλληνες''. Τότε γιατί μας φωνάζετε Βούλγαρους, τους ρωτάμε και τους στέλνουμε για μπάνιο στα ... πεντακάθαρα νερά των καναλιών, με τις κούτες από τα Αρμάνι να χρησιμεύουν ως σωσίβιο. Σε κάποια στάση στο δρόμο για Βερόνα, πετυχαίνουμε ένα πούλμαν Λαρισαίους, με τους οποίους είχαμε αφήσει ανοιχτούς λογαριασμούς από τον τελικό. Η ιαχή ΄΄ντου!΄΄ ακούγεται μέχρι το Βατικανό, μέχρι που φτάνουμε σε απόσταση αναπνοής και αντιλαμβανόμαστε ότι πρόκειται για Τορινέζους (ίδιο χρώμα με τα τυριά, παρόμοιο έμβλημα) από σύνδεσμο άλλης πόλης που πήγαιναν να δουν το ματς με το βάζελο. Οι εκατέρωθεν ευχές ''φανφακούλο παναθηναικός-Βερόνα" δίνουν και παίρνουν και συνεχίζουμε το ταξίδι. Να σημειώσουμε ότι κατά τη διάρκεια του "ντου" οι Τορινέζοι δεν κώλωσαν, αφού κι αυτοί από την πλευρά τους μας πέρασαν για Γιουβεντίνους! Όλα αυτά γίνονται σε μία εποχή που το οπαδικό κίνημα στην Ελλάδα βρισκόταν σε έξαρση και οι εφημερίδες της Αθήνας επιδίδονται σε ειρωνικά σχόλια για τον αν οι ΠΑΟΚτσήδες θα κάνουν μαγκιές στους θρυλικούς ''καραμπινιέρι''. Η απάντηση δίνεται αρκετή ώρα πριν την έναρξη του αγώνα, όταν έξω από το ''Μπετεγκότι'' εμφανίζεται το επίλεκτο σώμα ασφαλείας της γείτονος με παρέλαση, σαν αυτή που γίνεται εδώ την 25η Μαρτίου. Οι μπαρουτοκαπνισμένοι οπαδοί του ΠΑΟΚ ανοίγουν δρόμο για να περάσουν τα κομάντα και ξεσπούν σ' ένα αποθεωτικό χειροκρότημα. Οι καραμπινιέρι σαστίζουν αφού είχαν συνηθίσει να τους αντιμετωπίζουν με δέος, σεβασμό και φόβο. Μέχρι να συνειδητοποιήσουν τι συνέβαινε, πέντε-έξι οπαδοί του ΠΑΟΚ ενδεδυμένοι με την παραδοσιακή ''στολή'' της εποχής -πέτσινα, αρβύλες κλπ- παρεισφρύουν μέσα στους αρτίως συγχρονισμένους καραμπινιέρι και παρελαύνουν μαζί τους,  κουνώντας ατημέλητα χέρια και πόδια. Οι Ιταλοί τα χάνουν αφού είναι εκπαιδευμένοι για τα πάντα, εκτός απ' αυτό που ζούνε εκείνη τη στιγμή. Κοιτιούνται απορημένοι και είναι φανερό πως το μόνο που θέλουν είναι να μη χάσουν τη συγκέντρωσή τους. Τα ψιλοκαταφέρνουν, μέχρι τη στιγμή που ένας από τους παρελαύνοντες μαλλιάδες ανάβει έναν πυρσό, μέσα στους καραμπινιέρι. Σε χρόνο ντε-τέ οι υπόλοιποι πέντε αρχίζουν να χοροπηδάνε στο ρυθμό του ''ΠΑΟΚλε ολε ολε ολε'' και αμέσως τους ακολουθεί και η υπόλοιπη μάζα που ήταν παραταγμένη αριστερά και δεξιά. Οι καραμπινιέρι τρέπονται σε άναρχη φυγή και το αξιοσημείωτο είναι ότι μετά απ'αυτό το κάζο και κατά την ώρα του αγώνα μας ήλεγχαν εξ αποστάσεως, κάτι που μας έκανε εντύπωση αφού όλοι είχαμε ακούσει για τις επιδόσεις και τη σκληρότητά τους. Δυστυχώς γι' αυτούς όμως δεν είχαν λάβει την απαραίτητη πληροφόρηση για την τρέλα του ΠΑΟΚτσήδικου κόσμου..

1988. ΝΑΠΟΛΙ-ΠΑΟΚ

Ο αγώνας που θα μείνει στην ιστορία για τα μπουκάλια στο μεγάλο Μαραντόνα, αλλά και γιατί ήταν το πρώτο Ευρωπαϊκό παιγνίδι που οι οπαδοί των φιλοξενούμενων εμφανίστηκαν στο γήπεδο βαμμένοι, θέλοντας να δείξουν την τρέλα αλλά και την αποφασιστικότητά τους για να κερδίσουν τη μάχη της εξέδρας σ' ένα γήπεδο που εκείνη την εποχή τουλάχιστον, θεωρούνταν η πιο καυτή έδρα στην Ιταλία. 'Οταν άρχισαν να πέφτουν τα πρώτα μπουκάλια στον Αργεντίνο, έξαλλοι Ναπολιτάνοι μας επιτίθονταν και μας ανταπέδιδαν τα μπουκάλια από παντού. Από το πάνω διάζωμα, από τις θύρες που βρίσκονταν αριστερά και δεξιά μας...αλλά εμείς τους απαντούσαμε τραγουδώντας ένα όχι και τόσο τιμητικό σύνθημα για την κυρία που έφερε στον κόσμο το Ντιέγκο. Κάτι βεβαίως που τους εξαγρίωνε ακόμα περισσότερο. Ήταν τέτοια η λατρεία που του είχαν, που σε όλα τα σπίτια της πόλης υπήρχαν κρεμασμένες σημαίες με τη φυσιογνωμία του. Χαρακτηριστικά θα σας αναφέρω, ότι λίγες ώρες πριν την έναρξη του αγώνα, γευματίζαμε στο ξενοδοχείο που είχαμε καταλύσει. Μικρό και γραφικό το κατάλυμα,με μοναδικό υπάλληλο -ίσως και ιδιοκτήτη- έναν παππούλη κοντά στα 80, που περπατούσε με δυσκολία. Αυτός μας εξυπηρετούσε στη ρεσεψιόν, αυτός σερβίριζε το φαγητό, αυτός μαγείρευε, αυτός καθάριζε. Στο χώρο του εστιατορίου λοιπόν και σε περίοπτη θέση, είχε μια μεγάλη photo του Μαραντόνα και κρεμασμένο από πάνω κασκόλ της Νάπολι. Με το που το βλέπουμε, ξεκρεμάμε το κασκόλ της Νάπολι και σκεπάζουμε την photo με ασπρόμαυρο κασκόλ. Μόλις το αντιλαμβάνεται ο παππούλης έρχεται στην ψύχρα και επαναφέρει τα πράγματα στην αρχική τους μορφή. Εμείς τα ξαναλλάζουμε και τότε βλέπουμε τον παππούλη έξαλλο να μας χώνει κάτι απίστευτα μπινελίκια. Δε το ξανακάναμε, εκτιμώντας το θάρρος και την αυταπάρνησή  του. Τέλος, θ' αναφέρω κάτι που είναι χαρακτηριστικό του τί εστί ιταλικός νότος και Νάπολι και δε μου έτυχε ούτε στις πιο underground πόλεις της Ευρώπης που έτυχε να επισκεφτώ. Στο δρόμο για το γήπεδο και ενώ έχουμε πέσει σε μποτιλιάρισμα, ακούμε κάποιον να χτυπά το τζάμι του λεωφορείου. Τα πούλμαν της εποχής διέθεταν παράθυρα κι αφού τ' ανοίγουμε βλέπουμε δύο τύπους σε μηχανή, που φυσιογνωμικά παρέπεμπαν σε δραπέτες φυλακών Κουβαλούσαν έναν στρατιωτικό σάκο με την ..πραμάτεια τους η οποία περιελάμβανε όλων των ειδών τα ναρκωτικά, ραδιοκασετόφωνα, μαχαίρια, διαβατήρια, ακόμα και πιστόλια(!!!) Ήταν η πρώτη και τελευταία φορά στη ζωή μου που έγινα μάρτυρας ενός τόσο πρωτότυπου παζαριού on the road μάλιστα..

1990. Σεβίλλη-ΠΑΟΚ Σε ένα ματς που οι στιχουργοί της εξέδρας είχαν πάρει ρεπό, μια και τα συνθήματα που φωνάζαμε στους βάζελους για το τριφύλλι ταίριαζαν γάντι στην ομάδα της Ανδαλουσίας, η πορεία για το γήπεδο ξεκινά από το ξενοδοχείο που είχε καταλύσει η αποστολή, μια και εκεί γινόταν η διανομή των εισιτηρίων. Ξαφνικά εμφανίζονται μπροστά μας καμιά 30αριά αγριεμένοι τύποι ντυμένοι στα πράσινα και κρατώντας μαδέρια, οι οποίοι μας ζητούν να τους επιτρέψουμε να έρθουν στην παρέα μας. Από τις κινήσεις τους καταλαβαίνουμε ότι δε γουστάρουν τους οπαδούς της Σεβίλης και τους δίνουμε το ΟΚ. Περίπου 3.000 χιλιάδες ξεκινάμε με πορεία και μπαίνουμε στο γήπεδο. Η πίεση των γηπεδούχων ασφυκτική από την έναρξη του αγώνα και κάπου στο 20 λεπτό, η ΠΑΟΚτσήδικη κερκίδα αρχίζει να πάλλεται στο ρυθμό του ''ω ω ΠΑΟΚαρα, ω ω ομαδάρα''. Όσο περνάει ο χρόνος και η πίεση αυξάνει, τόσο δυναμώνει και η φωνή και ο παλμός μας. Το σφύριγμα της λήξης μας βοηθά να συνειδητοποιήσουμε ότι στα 70 αγωνιστικά λεπτά, δε σταματήσαμε ούτε δευτερόλεπτο, ούτε αλλάξαμε ρεπερτότιο. Ω ω ΠΑΟΚάρα,ω ω ομαδάρα ήταν το σύνθημα που συνόδευε την προσπάθεια των ποδοσφαιριστών μας χωρίς διακοπή! Ενδεικτικό της ζημιάς που έπαθαν οι ντόπιοι, είναι αυτό που μας συνέβη την επόμενη μέρα που κατευθυνόμασταν με ταξί στο σιδηροδρομικό σταθμό για να φύγουμε. Περνώντας πάλι από το γήπεδο και μόλις ο ταξιτζής καταλαβαίνει ότι είμαστε Έλληνες, μας ρωτάει -στη νοηματική εννοείται- αν ήμασταν εκεί πάνω, δείχνοντάς μας το πάνω διάζωμα. Μόλις του απαντάμε καταφατικά κουνώντας το κεφάλι, φέρνει την παλάμη του στο πλαϊνό μέρος του κεφαλιού του κι αφού στριφογυρίζει το χέρι του με ανοιχτά τα δάκτυλα μας δείχνει λέγοντάς μας ''loco-loco'', δηλαδή είστε τρελοί.. Αν τώρα μείνατε με την απορία για τους φίλους που μας επισκέφτηκαν στο ξενοδοχείο, την ίδια απορία είχαμε και μεις μέχρι και τη λήξη του αγώνα. Την ώρα που αποχωρούσαμε από το γήπεδο στην διάρκεια του οποίου δεν είχαμε την παραμικρή αντιπαράθεση με τους οπαδούς των γηπεδούχων, δεχτήκαμε έναν καταιγισμό από πέτρες! Η πολεμική ιαχή "ντου!" ξαναέσκισε τον ουρανό και οι άτυχοι σπανιόλοι άρχισαν να τρέχουν πανικόβλητοι. Ακόμα πιο άτυχοι οι ιδιοκτήτες ενός πολυτελούς στριπτιζάδικου με πρόσοψη που αποτελούνταν αποκλειστικά από καθρέφτες, που είδαν τους αλλόφρονες συντοπίτες τους να βρίσκουν καταφύγιο εντός...Τα ευκόλως ενοούμενα παραλείπονται.. Για την ιστορία, οι συνοδοιπόροι μας ήταν οπαδοί της Ρεάλ Μπέτις -άγνωστης τότε σε μας- που αγωνιζόταν στη Β'  εθνική. Αυτοί ήταν οι στόχοι του πετροβολισμού, μόνο που το μάθαμε μετά την ανακαίνιση του στριπτιζάδικου.

1997. Αρσεναλ-ΠΑΟΚ Η μεγάλη ευρωπαϊκή στιγμή στη σύγχρονη ιστορία του ΠΑΟΚ, που συνοδεύτηκε όπως ήταν λογικό από μοναδικούς πανηγυρισμούς. Με τον όγκο των αναμνήσεων και το προχωρημένο της ώρας να βαραίνει επικίνδυνα πάνω στο πληκτρολόγιο, θα προσπαθήσω να γίνω όσο πιο σύντομος μπορώ. Θυμάμαι το κατ' αρχήν άγχος -σύνηθες για τον υπεράριθμο σε τέτοιες εκστρατείες λαό του ΠΑΟΚ- που με κυρίευσε, όταν πληροφορήθηκα τον μηδαμινό αριθμό των εισιτηρίων -μόλις 3.000- που μας έδιναν οι Λονδρέζοι. Επιτόπου τηλεφώνημα σε κολλητό ΠΑΟΚτσάκι του Λονδίνου -που μου χρωστούσε χάρη από τον τελικό της Γενεύης-  ο οποίος μας βρίσκει τα μαγικά χαρτάκια, αλλά στην απέναντι θύρα. ΠΑΟΚ είμαστε κάτι θα κάνουμε, σκεφθήκαμε. Η πρώτη μας απόπειρα στέφθηκε από αποτυχία, αφού οι Άγγλοι μας πήραν χαμπάρι. Περιμέναμε το μπούγιο, μπλεχτήκαμε και λίγο με τους έφιππους και τελικώς τα καταφέραμε. Κατά τη διάρκεια του 90λεπτου ο λαός έδινε ρεσιτάλ, με τους Άγγλους να χαζεύουν και να παραμιλούν. Αξίζει να σας αναφέρω κι ένα περιστατικό με κάποιον Άγγλο που ήρθε μαζί μας στο γήπεδο. Ο εν λόγω τύπος -φίλος του κολλητού μου που ζει στο Λονδίνο- οπαδός της Τότεναμ, υφίστατο σε καθημερινή βάση πλύση εγκεφάλου από τον κολλητό μου για τον ΠΑΟΚ και το λαό του. Ο Άγγλος δυσπιστούσε, σε μια εποχή μάλιστα που καλά-καλά δεν υπήρχε διαδίκτυο γιά να πάρει μυρωδιά Τούμπας. Η κλήρωση με την Άρσεναλ ήταν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να ζήσει ζωντανά τη μαγεία της ΠΑΟΚτσήδικης τρέλας. ΄Όταν μπήκαμε στην κερκίδα άρχισε να κοιτάει σα χαζός και του πήρε κανά δεκάλεπτο μέχρι ν 'αρθρώσει λέξη. Χαρακτηριστικά θα σας αναφέρω ότι κατά την αποχώρηση από το γήπεδο με τον υπόγειο, οι στάσεις ήταν άδειες αφού είχε παραχωρηθεί μία αμαξοστοιχία αποκλειστικά για τους ΠΑΟΚτσήδες, η οποία όμως πραγματοποιούσε κανονικά τις προβλεπόμενες στάσεις. Σε μία απ'αυτές, λίγο πριν σταματήσει το τρένο σε μία υπόγεια στάση που πολλαπλασιάζει τα dcb, λέω στον Άγγλο ''δες τί θα γίνει''. Με το που ανοίγουν οι πόρτες, βγάζω το κεφάλι μου έξω και φωνάζω μ' όλη μου τη δύναμη ''ΠΑΟΚ ολε'' γιά να εισπράξω στο δευτερόλεπτο τη συνέχεια από τα υπόλοιπα κουνάμενα βαγόνια ''ολεολεολεο, ΠΑΟΚολεολεολεολε....'' Η μεγαλύτερη στιγμή πάντως ήταν αναμφίβολα αυτή της ισοφάρισης. Στο 1-1, χάθηκε η μπάλα. Χοροπηδούσα, πετούσα, βαρούσα μπουνιές τους δίπλα μου, έφτυνα, έκλαιγα, γελούσα, ούρλιαζα, ούτε που θυμάμαι τι απ' όλα έκανα . Μάλλον όλα. Το σφύριγμα της λήξης με βρίσκει σε άλλο σημείο της κερκίδας, αγκαλιά μ' έναν άγνωστο τύπο που στοιχηματίζω ότι είχε καταναλώσει όλες τις εξαρτησιογόνες  -παραισθησιογόνες ουσίες που κυκλοφορούν. Στο video wall του Highbury αναμεταδίδουν το γκολ του Ζήση ξανά και ξανά από διαφορετικές οπτικές γωνίες και ο κόσμος τα πανηγυρίζει λες και τα έβλεπε ζωντανά. Τότε λοιπόν στην τρίτη επανάληψη, γυρνάει ο τύπος και με ρωτάει γεμάτος απορία-και όχι μόνο-.''Σε ποιο λεπτό έβαλε τ΄άλλα δύο ο Βρύζας;'' Μετά απ'αυτό η περιγραφή επιβάλλεται να λάβει τέλος!

Είμαι βέβαιος πως ότι διαβάσατε παραπάνω, άγγιξε διαφορετικά τον καθένα από σας. Άλλοι νοστάλγησαν, άλλοι έμαθαν, άλλοι συγκινήθηκαν, άλλοι εντυπωσιάστηκαν, άλλοι γέμισαν με περηφάνια. Όλοι σας όμως, είτε έχετε ζήσει όλα τα παραπάνω, είτε ένα μέρος τους , είτε τίποτα απολύτως, θα νιώσατε ότι ήσασταν και σεις εκεί, ακόμα κι αν κάποιοι ίσως δεν είχατε γεννηθεί. Αυτό ακριβώς είναι και το μεγαλείο του ΠΑΟΚτσήδικου κόσμου. Ότι δηλαδή έχει έναν μοναδικό κώδικα επικοινωνίας και μπορεί να μεταφέρει το ''είναι'' του σε στιγμές που δεν τις έχει ζήσει. Αρκεί μιά ΠΑΟΚτσήδικη περιγραφή.... Ευχή μου σε όλους τους νεότερους να βιώσουν μεγαλύτερες στιγμές ασπρόμαυρης τρέλας. Το ίδιο εύχομαι και σε μας τους μεγαλύτερους για να ξανανιώσουμε παιδιά....................................................................................Το κείμενο πρωτοδημοσιεύτηκε το 2010 (αναδημοσιεύεται σήμερα) και από τότε ακολούθησαν πολλές αξέχαστες εκδρομές για τις οποίες οι "ασπρόμαυρες ιστορίες" έχουν κάνει εκτενή αφιερώματα!