Πώς να διαβάζουμε τα match reports

Τα match reports είναι πολύ χρήσιμα για τους προπονητές, αλλά μπορούν να βοηθήσουν και τους απλούς φιλάθλους να καταλάβουν τι έγινε σε ένα παιχνίδι βόλευ, ακόμα κι αν δεν το έχουν παρακολουθήσει. Δυστυχώς, στο Ελληνικό γυναικείο πρωτάθλημα δεν έχουμε ακόμα αναρτημένα match reports σε δημόσια θέα παρά την υπόσχεση του Καραμπέτσου ότι θα γινόταν από φετος αυτό, όμως στο ανδρικό πρωτάθλημα τα στατιστικά είναι πιο οργανωμένα και όλα τα match reports ανεβαίνουν σε σάιτ που συνεργάζεται με την ΕΣΑΠ (το λινκ εδώ https://hvl-web.dataproject.com/CompetitionMatches.aspx?ID=38&PID=51). Επομένως, μπορείτε να τσεκάρετε τα στατιστικά των ανδρών σε αυτό το σάιτ ώστε να έχετε μια καλύτερη εικόνα, και ευελπιστούμε ότι θα γίνει το ίδιο και στο γυναικείο πρωτάθλημα από του χρόνου...

ΔΥΟ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΑ MATCH REPORTS

Υπάρχουν διαφοροποίησεις στις πληροφορίες που περιλαμβάνονται στα match reports από ομάδα σε ομάδα ή από πρωτάθλημα σε πρωτάθλημα, αλλά υπάρχει μια κοινή φόρμα που πάνω κάτω όλοι χρησιμοποιούν, αν και κάποιες κορυφαίες ομάδες έχουν κάποιες έξτρα αναλύσεις/πληροφορίες στα δικά τους match reports (π.χ εθνική Σερβίας, Τούρκικες γυναικείες ομάδες, κτλ). Σε αυτό το κείμενο θα μιλήσω για τα match reports που έχουμε στην Ελλάδα και κυρίως βλέπουμε στην Ευρώπη, απλά να έχουμε στο μυαλό μας ότι υπάρχουν διαφορές με άλλων χωρών όπως ΗΠΑ, Ασιατικές χώρες.

Επίσης, σημαντικό είναι να γνωρίζουμε ότι η στατιστική στα σπορ (και στο βόλευ συγκεκριμένα) έχει εξελιχθεί τόσο πολύ, που ουσιαστικά ΚΑΘΕ επαφή με τη μπάλα καταγράφεται και μετά μπαίνει σε μια βάση δεδομένων ώστε να αναλυθεί σε δεύτερο χρόνο από εκπαιδευμένους προπονητές/αναλυτές. Τα match reports που έχουν οι κορυφαίες ομάδες αποτελείται από ΠΟΛΛΕΣ σελίδες με πολλά στοιχεία, ΟΜΩΣ τα match reports που δημοσιεύονται (σαν αυτά της ΕΣΑΠ δηλαδή) είναι μια περίληψη, όπου παρουσιάζονται τα πιο σημαντικά στοιχεία και είναι αυτό για το οποίο θα μιλήσουμε.

MATCH REPORT template

Σημείο 1 --> γενικές πληροφορίες για το παιχνίδι όπως το μέρος και ημερομηνία του παιχνιδιού, τους θεατές που παρευρίσκονται, τους διαιτητές.

Σημείο 2 --> επιμέρους σκορ του παιχνιδιού. Το τελικό σκορ ενός αγώνα δεν μας λέει πολλά για το τι ακριβώς συνέβη, επόμενως τα επιμέρους σκορ μπορούν να μας δώσουν μια καλύτερη εικόνα για τη διακύμανση του σκορ. Στο συγκεκριμένο παιχνίδι που ανέβασα, βλέπουμε ότι είχαμε ένα συναρπαστικό 2ο σέτ, όπου οι γηπεδούχοι έχαναν με 12-21 και κατάφεραν να το γυρίσουν 27-25. Εκτός από το επιμέρους σκορ, έδω μπορούμε να δούμε τη διάρκεια των επιμέρους σετ αλλά και του συνολικού αγώνα, όπως επίσης μπορούμε να δούμε και το ΣΥΝΟΛΟ των πόντων που κέρδισε η κάθε ομάδα στο παιχνίδι.

Σημείο 3 --> υπάρχει η λίστα των παιχτών (εδώ απομόνωσα τη μια ομαδα - υπάρχει αντίστοιχη λίστα από κάτω και για την άλλη ομάδα).
Εδώ βλέπουμε και τις θέσεις των παιχτών όταν ξεκινάει το κάθε σετ, ή έχουν μια παύλα όταν μπαίνουν αλλαγή, ή δεν έχουν τίποτα όταν δεν χρησιμοποιούνται καθόλου. Τα κυκλάκια πάνω στα νούμερα των σετ δείχνουν ποια ομάδα ξεκινάει να σερβίρει σε εκείνο το σετ (στην περίπτωση που ανέβασα η ομάδα αυτή ξεκίνησε με σέρβις στο 2ο και 4ο σετ).
Για παραπάνω πληροφορίες για τις περιστροφές σας παραπέμπω σε προηγούμενα κείμενα μου:
https://www.paokmania.gr/stiles/apopseis/199314-theseis-roloi-kai-peristrofes-sto-volei
https://www.paokmania.gr/stiles/apopseis/199898-peristrofes-sto-volei-meros-2o

Σημείο 4 --> σύστημα βαθμολόγησης, το οποίο είναι ένας δείκτης για το πόσο καλά έπαιξε ένας παίχτης στο παιχνίδι. Όλα τα νούμερα εξετάζονται έδω υπό το πρίσμα και της θέσης του καθένα και βγαίνει η τελική βαθμολογία. Εδώ το analysis software παίρνει υπόψιν του όλες τις επαφές του παίχτη (όπως ανέφερα πριν) και με βάση αυτές βγάζει τη τελική βαθμολογία του παίχτη. Είναι ένα καλό δείγμα για την απόδοση του παίχτη η τελική βαθμολογία του, ΑΛΛΑ δεν είναι πανάκεια αφου παίζουν κι άλλοι παράγοντες ρόλο στην απόδοση τους.

Σημείο 5 --> πόντοι των παιχτών. Υπάρχει η αριστερή στήλη με τους συνολικούς πόντους των παιχτών, υπάρχει και η δεξιά στήλη με τη διαφορά κερδισμένων-χαμένων (Win-Lose) πόντων των παιχτών, δηλαδή τη διαφορά των κερδισμένων πόντων και των λαθών (χαμένων πόντων δηλαδή) των παιχτών.
Για παράδειγμα, στο δικό μας match report ο αρχηγός μας Leppälä (νούμερο 11) πήρε συνολικά 12 πόντους, και στη διαφορά W-L είναι στο +9 άρα έκανε 3 λάθη (12-3=9).
Στη μεσαία στήλη υπάρχουν τα Break Points (BP), όπου βλέπουμε πόσους πόντους κέρδισαν οι παίχτες στη φάση του Break Point (μπλοκ-άμυνα στα Ελληνικά).

*Θυμίζω το μπλοκ-άμυνα είναι όταν κάνουμε εμείς σερβίς ενώ το side-out / υποδοχή-επίθεση είναι όταν σερβίρει ο αντίπαλος.*

Σημείο 6 --> πόντοι της ομάδας ανά σετ σε σύνολο αλλά (και το πιο σημαντικό) βλέπουμε με ποιο τρόπο κέρδισε η ομάδα τους πόντους της. Είτε με άσσο (Ser), είτε με επίθεση (Att), είτε με μπλοκ (BK), είτε από λάθος αντιπάλου (Opp Er).

Σημείο 7 --> επιμέρους αποτελεσματικότητα της ομάδας συνολικά αλλά και των παιχτών εξατομικευμένα σε σερβις, υποδοχή, επίθεση και μπλοκ.

Μια σημείωση εδώ...
Το μπλοκ (δεξιά στήλη) δεν αναλύεται ενδελεχώς όπως τα άλλα τρια, βασικά εδώ βλέπουμε μόνο τα kill blocks, δηλαδή τα μπλοκ που φέρνουν πόντο, τα υπόλοιπα σπασίματα μπαλας (όπως λέμε στην Ελλάδα - soft blocks στις ΗΠΑ) δεν φαίνονται εδώ αλλά υπάρχουν στοιχεία για αυτά στο αναλυτικό match report εννοείται, αυτά που κρατάνε οι ομάδες.

Στην ανάλυση του σερβις βλέπουμε το σύνολο των σερβις, τα λάθη σερβις (χαμένοι πόντοι) και τους άσσους (κερδισμένοι πόντοι). Σε κάποια match report υπάρχει η αποτελεσματικότητα των σερβις, σε άλλα όχι.
Αν δεν υπάρχει, η αποτελεσματικότητα υπολογίζεται εύκολα ως εξής: (Άσσοι - Λάθη) / Σύνολο σερβίς *100

Μετά έχουμε την υποδοχή, η οποία να τονίσουμε ότι συμβαίνει μόνο όταν σερβίρει η αντίπαλη ομάδα. Δηλαδή, είναι η πρόσπαθεια να υποδεχθούν οι παίχτες το αντίπαλο σερβις.
(Επειδή ακούω εκφωνητές σε αγώνες βόλευ να το κάνουν λάθος, άλλο η υποδοχή άλλο η άμυνα.... )

Συνήθως οι ομάδες έχουν τρεις υποδοχείς στο σύστημα 5-1 (όπως έχουμε αναφέρει στα κείμενα με τις περιστροφές), το πιο συνηθισμένο είναι το λιμπερο (L) μαζί με τους δυο ακραίους (Outside Hitters). Είναι ασυνήθιστο αλλά όχι απίθανο να υποδεχτούν κι άλλοι παίχτες, για παράδειγμα όταν το αντίπαλο σερβις χτύπησει στο φιλε και πέσει η μπάλα στη μπροστά ζώνη.
Εδώ αναλύονται ο συνολικός αριθμός υποδοχών της ομάδας αλλά και ατομικά των παιχτων, ο αριθμός των λαθών στην υποδοχή (χαμένοι πόντοι --> άσσοι των αντιπάλων δηλαδή), οι θετικές υποδοχές και οι τέλειες υποδοχές.
Επειδή υπάρχει η απορία για τις θετικές/τέλειες υποδοχές από φίλους στο φόρουμ, θα κάνω ξεχωριστή αναφορά για αυτές, και σας παραπέμπω στο τέλος του κειμένου όπου γράφω για τη ποιότητα των υποδοχών.

Ακόμα έχουμε την επίθεση, όπου βλέπουμε το σύνολο των επιθέσεων της ομάδας (κάτω στο κουτάκι) αλλά και των παιχτών ατομικά. Επίσης βλέπουμε πόσες ήταν λάθος επιθέσεις (Errors --> χαμένοι πόντοι δηλαδή), πόσες επίθεσεις μπλοκαρίστηκαν από το αντίπαλο kill block (και κέρδισαν οι αντίπαλοι πόντο δηλαδή), πόσες επίθεσεις ήταν πετυχημένες και τελευταία στήλη είναι με το ποσοστό επιτυχίας.

Εδώ να σημειώσω πως στο Ευρωπαικό σύστημα καταγραφής η αποτελεσματικότητα στην επίθεση ΔΕΝ μετράει τα λάθη. Το μόνο που μετράει είναι πόσες ήταν οι πετυχημένες επιθέσεις σε σχέση με το σύνολο των επιθέσεων.

Δηλαδή: Αποτελεσματικότητα στην επίθεση = κερδισμένοι πόντοι από επίθεση / σύνολο επίθεσεων

Τα λάθη και τα μπλοκ που 'έφαγε' ο επιτίθεμενος απλά αναφέρονται.

Στις ΗΠΑ υπολογίζουν όμως τη 'καθαρή' αποτελεσματικότητα, παίρνοντας υπόψιν τους τα λάθη και τα αντίπαλα μπλοκ. Έχουμε δηλαδή:

Αποτελεσματικότητα στην επίθεση = κερδισμένοι πόντοι από επίθεση - λάθη στην επίθεση - αντίπαλα μπλοκ / σύνολο επίθεσεων

Είναι μια μικρή λεπτομέρεια θα μου πείτε, όμως παίζει ρόλο στο να κρίνουμε τους επιθετικούς. Για παράδειγμα, άλλο είναι ένας επιθετικός που θα επιτεθεί με τέτοιο τρόπο ώστε η μπάλα να χτυπήσει στο αντίπαλο μπλοκ ώστε να επιστρέψει στο δικό μας τερεν με χαμηλή ταχύτητα ώστε να βγάλουμε άμυνα και να ξαναεπιτεθούμε με καλύτερες συνθήκες, και άλλο είναι να επίτεθει απευθείας άουτ. Με το Ευρωπαικό σύστημα θα καταγραφεί με τον ίδιο τρόπο, αλλά δεν είναι το ίδιο στην πραγματικότητα.

Για να μην σας κουράζω άλλο με αυτό, θα πρότεινα να κοιτάτε το ποσοστό που έχει στην επίθεση ένας παίχτης, όμως να προσέχετε και πόσες λάθος επιθέσεις έκανε και πόσα μπλοκ 'έφαγε' ο επιθετικός.

Σημείο 8 --> 'Points S in Diff', όπου βλέπουμε τη διαφόρα κερδισμένων-χαμένων πόντων (W-L points) ανάλογα με τις περιστροφές του πασαδόρου (Setter).
Δηλαδή στο δικό μας παράδειγμα, όταν ο πασαδόρος ήταν στη περιστροφή 1 η διαφορά των πόντων που κέρδισε η ομάδα μας με αυτούς που έχασε ήταν στο +4. Πρακτικά αυτό σημαίνει όταν ο πασαδόρος μας σέρβιρε (ήταν στη θέση 1 δηλαδή), η όμαδα μας πήρε περισσότερους πόντους από ότι έχασε. Στη περιστροφή 2 όμως (ξεκινάει από τη θέση 6 δηλαδή) η ομάδα μας ζορίστηκε πολύ αφού είναι στο -7! Στο συγκεκριμένο σημείο υπάρχουν αρκετές θεωρίες πάνω στο ποιές περιστροφές είναι καλύτερες για τις ομάδες αλλά είναι αντικρουόμενες μεταξύ τους. Προσώπικα πιστεύω πως κάθε ομάδα διαφέρει σε αυτό, αφού παίζουν ρόλο και τα επιμέρους χαρακτηριστικά των παιχτών σε κάθε θέση. Μια γενική θεώρηση είναι ότι οι περιστροφές 1 είναι δύσκολες για τις ομάδες αφού ο διαγώνιος επιτίθεται από αριστερά (το 4 δηλαδή) και ο ακραίος από δεξιά (το 2 δηλαδή), συνθήκη που είναι αντίθετη από το βέλτιστο σενάριο όπου ο διαγώνιος είναι δεξιά και ο ακραίος αριστερά. Αλλά - όπως και στην ομάδα του παραδείγματος μας - αυτό δεν ισχύει για όλες τις ομάδες, εξαρτάται και από τα χαρακτηριστικά των παιχτών.

Αυτό το σημείο είναι λίγο πιο εξειδικευμένο, αλλά ας κρατήσουμε ότι μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε αν η ομάδα μας 'κολλάει' σε κάποιες περιστροφές. Αν μαζέψουμε match reports απο αρκέτα παιχνίδια δηλαδή για να συγκρίνουμε μόνο αυτό τον πίνακα, μπορούμε να δούμε αν και σε ποιες περιστροφές κολλάει η κάθε ομάδα.

Σημείο 9 --> απόδοση της ομάδα στις δύο φάσεις του παιχνιδιού, στο Break Point (μπλοκ-αμυνα) και στο Side-Out (υποδοχη-επίθεση).
Βλέπουμε ποσες υποδοχές συνολικά πήρε η ομάδα και σε πόσες σκόραρε, και από κάτω βλέπουμε το μέσο όρο. Το τέλειο είναι το 1 , οτιδήποτε μεταξύ 1 και 2 είναι πολύ καλή απόδοση, οτίδηποτε γύρω από το 2 μέχρι 2.5-2.6 είναι καλά, από εκεί και κάτω αρχίζουν και χειροτερεύουν τα πράγματα.
Στη συνέχεια έχουμε πόσα σερβις έκανε η ομάδα και πόσους πόντους σκοραρε σε φαση σερβις. Απο κάτω έχουμε πάλι το μεσο όρο. Το τέλειο είναι το 1 πάλι, εδώ όμως τα νούμερα είναι λίγο χειρότερα από το side-out, αφου το μπλοκ-αμυνα είναι πιο δύσκολο για τις ομάδες, αν έχουμε κάτι κοντα στο 2 είναι εξαιρετικό, έδω μια καλη επίδοση θα είναι κοντα στο 3 - 3.5, επιδόση πάνω από 4 δεν είναι καλή.

*Σημείωση: Σαν γενικό κανόνα έχουμε πως αυτά τα νούμερα έχουν κάποιες διαφορές μεταξύ ανδρικού και γυναικείου. Στο ανδρικό τα side-out είναι πιο εύκολα και τα break points λίγο πιο δύσκολα από τα αντίστοιχα νούμερα που συναντάμε στο γυναικείο, όπου οι γυναικείες ομάδες δυσκολεύονται περισσότερο στα σερβίς αντιπάλου αλλά κάνουν πιο εύκολα μπλοκ-αμυνα.*

Σημείο 10 --> επιτυχημένες επιθέσεις μετά από υποδοχή (χωρισμένη σε θετική και αρνητική υποδοχή), και επιθέσεις μετά από άμυνα.

Ένα βιντεάκι για να πάρετε μια γενική ιδέα είναι το παρακάτω:

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΥΠΟΔΟΧΗΣ

Η ποιότητα της υποδοχής ήταν (και εν μέρει ακόμα είναι) ένα θέμα όπου δεν υπάρχει εύκολη απάντηση στο ποιά είναι κακή ή καλή ή τέλεια υποδοχή.

Όπως ξέρετε προπονητής δεν είμαι, αλλά θα προσπαθήσω να το εξηγήσω όπως το καταλαβαίνω εγώ, έχοντας όμως μιλήσει και με προπονητές.

Ο πιο απλός διαχωρισμός που χρησιμοποιούσαν παλαιότερα, έπαιρνε υπόψιν αν έγιναν λάθη και τις επιλογές του πασαδόρου μετά την υποδοχή. Δηλαδή:

4 - Τέλεια υποδοχή --> Ο πασαδόρος έχει ΟΛΕΣ τις επιθετικές επιλογές, από τα ακρα, από το κέντρο και από τη πίσω ζώνη. Οι επιθέσεις εδώ μπορούν να γίνουν με μεγαλή ταχύτητα από το πασαδόρο. Εννοείται πως η μπάλα τού έχει έρθει στο τέλειο σημείο εδω.

3 - Καλή υποδοχή --> Ο πασαδόρος έχει ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΕΣ επιθετικές επιλογές, κυριώς από τα άκρα δηλαδή. Κέντρο και πίσω ζώνη μπορεί να παίξει μετά από μια καλή υποδοχή, αλλά με μειωμένη ταχύτητα άρα και οι επιθέσεις από εκεί είναι προβλέψιμες. Σε αυτή τη περίπτωση αναγκάζεται να μετακινηθεί ο πασαδόρος από την αρχική του θέση για να πασάρει.

2 - Κακή υποδοχή --> Ο πασαδόρος ΔΕΝ ΕΧΕΙ καλές επιθετικές επιλογές μετά από κακή υποδοχή, οπού εδώ ο πασαδόρος απλά τρέχει να προλάβει τη μπάλα και απλά προσπαθεί να κρατήσει τη μπάλα in play. Στην καλύτερη περίπτωση να βγάλει μια ψηλή μπάλα στα άκρα.

1 - Υποδοχή περνάει στο αντίπαλο τερεν και ο αντίπαλος εκτελεί 'πέναλτι' παίρνοντας αμέσως πόντο

0 - Λάθος --> Εδώ έχουμε άσσο για το αντίπαλο σερβίς δηλαδή

Όμως αυτός ο διαχωρισμός δεν παίρνει υπόψιν του την ποιότητα της υποδοχής, δηλαδή τη τροχιά της μπάλας (βασικά) και την ταχύτητα (δευτερευόντως) που ταξιδεύει η μπάλα από τα χέρια του υποδοχέα στον πασαδόρο. Τα software που αναλύουν τώρα πια το βόλευ και χρησιμοποιούνται από τις ομάδες, δίνουν βάση και στα δύο αυτά στοιχεία (για παράδειγμα εδώ βλέπουμε τη διαφορά των 'κλασικών' στατιστικών της ομοσπονδίας με αυτά των ομάδων όσον αφορά την υποδοχή).

Η DataVolley που χρησιμοποιείται (και) στην Ελλάδα για τα στατιστικά ακολουθεί τον παρακάτω κανόνα (το γράφημα είναι βασισμένο πάνω στο tutorial της DataVolley), και θα πρότεινα στους συνοπαδούς να κρατήσουν αυτό σαν ορισμό στο ποιά είναι καλή ή κακή υποδοχή.

Χρησιμοποιώντας το γράφημα και συνυπολογίζοντας το χώρο που πάει η μπάλα μετά από υποδοχή ΚΑΙ τη τροχιά της μπάλας, βγάζουμε τους παρακάτω ορισμούς για τις υποδοχές.

ΤΕΛΕΙΑ ΥΠΟΔΟΧΗ --> είναι η υποδοχή που η μπάλα πηγαίνει σε τέλεια ζώνη (R# δηλαδή) με High Trajectory (ψηλή τροχιά) και ο πασαδόρος πασάρει με τα χέρια του υψωμένα, το σώμα είναι σε ευθεία θέση, είναι χαλαρός, και δεν χρειάζεται να μετακινηθεί σχεδόν καθόλου.

ΘΕΤΙΚΗ ΥΠΟΔΟΧΗ --> είναι η υποδοχή που η μπάλα πηγαίνει σε θετικη ζώνη (R+ δηλαδή) αλλά με High Trajectory (ψηλή τροχιά) ή πηγαίνει σε τέλεια ζώνη (R# δηλαδή) αλλά με μεσαία τροχιά. Ο πασαδόρος εδώ ΠΑΛΙ πασάρει με τα χέρια του υψωμένα, το σώμα μπορεί να είναι σε ευθεία θέση μπορεί όμως και όχι, και δεν χρειάζεται να μετακινηθεί πολύ.

Οι δύο παράπανω τύποι υποδοχών είναι και που φαίνονται στα στατιστικά των παιχτών στα match report.
Από εκεί και πέρα έχουμε και τις ουδετερες/χαλασμένες υποδοχές/λάθη.

ΟΥΔΕΤΕΡΗ ΥΠΟΔΟΧΗ --> είναι η υποδοχή που η μπάλα πηγαίνει στην ουδέτερη ζώνη (R! δηλαδή) αλλά με High Trajectory (ψηλή τροχιά) ή πηγαίνει σε τουλάχιστον θετική ζώνη (R# ή R+ δηλαδή) αλλά με μεσαία τροχιά. Ο πασαδόρος εδώ ΠΑΛΙ πασάρει με τα χέρια του υψωμένα, το σώμα μπορεί να είναι σε ευθεία θέση μπορεί όμως και όχι, μπορεί να χρειαστεί να μετακινηθεί έξω από το τρίμετρο.

ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΥΠΟΔΟΧΗ --> είναι η υποδοχή που είτε πηγαίνει σε αρνητική ζώνη (R- δηλαδή) με οποιαδήποτε τροχιά ή πηγαίνει σε τουλάχιστον ουδέτερη ζώνη (R#, R+, R! δηλαδή) αλλά με Low Trajectory (χαμηλή τροχιά). Εδώ ο πασαδόρος τρέχει να προλάβει και η πάσα είναι πολύ πιθανόν με μανσέτα και όχι με τα χέρια υψωμένα.

ΛΑΘΗ --> όπως ανέφερα και πιο πάνω εδώ έχουμε είτε υποδοχή που περνάει στο αντίπαλο τερεν και ο αντίπαλος εκτελεί 'πέναλτι' παίρνοντας αμέσως πόντο είτε έχουμε άσσο για το αντίπαλο σερβίς