1,2,3… την Τούμπα βλέπουμε από φωτογραφία

Τα έργα και οι ημέρες του Μάκη Μανάβη έχουν συζητηθεί και υμνηθεί πολλές φορές, από πολλούς ανθρώπους. Δεν είμαστε ούτε θέλουμε να γίνουμε υποκριτές, παριστάνοντας ότι τα ζήσαμε από πρώτο χέρι. Είτε όμως κάποιος τα έζησε, είτε όχι, το αποτέλεσμα παραμένει ένα: Ο Μανάβης, με σημαντικούς συνεργάτες γύρω του, δημιούργησε έναν οπαδικό μύθο, ένα σύμβολο αντίστασης, πυγμής και λαϊκής έκφρασης:

Τον ΠΑΟΚτσή και την Τούμπα.

Ένα φόβητρο για εχθρούς, που για δεκαετίες επισκέπτονταν τη βάση του ΠΑΟΚ, απλά και μόνο για να τη φωτογραφίσουν και να έχουν να διηγούνται την εμπειρία τους.

Ο τίτλος του κειμένου, το θρυλικό σύνθημα που φώναζαν μεταξύ τους οι οπαδοί Αθηναϊκών ομάδων «1,2,3, την Τούμπα βλέπετε από φωτογραφία» είναι αρκετό για να δείξει τι διαστάσεις μύθου είχε αποκτήσει η έδρα του Δικεφάλου.

Βεβαίως, όπως σε κάθε τι που περικλείει πάθος και ένταση, δεν υπάρχουν μόνο θετικά. Όμως τόσο ο «ακραίος» ΠΑΟΚτσής όσο και η μυθική Τούμπα, όχι απλά αποτέλεσαν πόλο έλξης αλλά κατάφεραν εμμέσως να στηρίξουν τον ΠΑΟΚ σε πολύ δύσκολα χρόνια. Για δεκαετίες, ο ΠΑΟΚ δημιουργούσε οπαδούς στην κυριολεξία από τους οπαδούς του. Τα όσα γινόντουσαν στο χορτάρι, έμοιαζαν να έχουν μικρότερη σημασία από όσα βλέπαμε στην κερκίδα. Ήταν τόσο μεγάλος ο συμβολισμός της ασπρόμαυρης κερκίδας, ώστε η έλευση του μεγιστάνα Ιβάν Σαββίδη μας έφερε όλους αντιμέτωπους σχεδόν με υπαρξιακά ερωτήματα και αμφιβολίες: Πολλοί έχασαν το ενδιαφέρον τους, άλλοι ξέχασαν τι ζητούσαν στο γήπεδο.

Η σκληρή αλήθεια όμως είναι, πως η απώλεια του Μάκη «Μανάβη» θυμίζει σε όλους πως, εδώ και χρόνια, τη μυστηριακή, θρυλική, βαθιά επαναστατική Τούμπα, τη βλέπουμε μόνο από φωτογραφίες. Σαν παλιά καρτ-ποσταλ.

Λίγο το «πλύσιμο εγκεφάλου» που υπέστη η κοινωνία από τα μέσα του '90, λίγο η τραγική διοικητική και αγωνιστική κατάσταση της ομάδας μετέπειτα, άλλαξαν τις αντιλήψεις και τη διάθεση του κόσμου. Εδώ και πολλά χρόνια, είναι λίγες οι δυνατές κερκίδες που έχουμε να θυμόμαστε. Και ακόμα πιο σκόρπια, είναι η εικόνα που δίνει ο κόσμος του ΠΑΟΚ σε ο,τι έχει να κάνει με σοβαρά θέματα. Κοινωνικά, αθλητικά, επίκαιρα ή διαχρονικά.

Η Τούμπα, που κάποτε εναντιωνόταν ανοιχτά σε χούντες και δεν χάριζε κάστανα ούτε σε παγκόσμιους θρύλους του ποδοσφαίρου, τώρα αδυνατεί να φωνάξει «ΠΑΟΚ» με πυγμή, απαιτεί δισεκατομμύρια κάθε έξι μήνες γιατί «όσα έχουμε δεν αρκούν για να πιστέψουμε στη νίκη».

Ναι, είναι αλήθεια ότι οι εποχές έχουν αλλάξει.

Ναι, είναι αλήθεια ότι κανείς δεν αποζητά ακραία φαινόμενα του παρελθόντος.

Όμως ναι, όχι μόνο ο ΠΑΟΚ αλλά και η Ελλάδα, χρειάζονται μια δυνατή Τούμπα – σύμβολο εναντίωσης στην αλλοτρίωση. Και χρειαζόμαστε και πολύ σοβαρότερο και υπεύθυνο οπαδικό κίνημα.

Η απώλεια του Μανάβη σίγουρα αποδυναμώνει τον ΠΑΟΚ. Οι αναμνήσεις και οι ιστορίες που συνοδεύουν το όνομά του όμως, αρκούν για να θυμίσουν πως κάποτε ο ΠΑΟΚτσής πίστευε σε κάτι.

Ευθύνη όλων μας, να το ξαναβρούμε.

Photo credit: PAOK FC