Η αγκαλιά του ΠΑΟΚ...

Σεβόμενος πάντα την αντίθετη άποψη, θα σας παρακαλούσα να κρίνετε με επιείκεια και να δείξετε τον απαιτούμενο σεβασμό σε κάποιον που είναι διατεθειμένος να εκτεθεί δημοσιοποιώντας τις όποιες απόψεις του.

Όντας οικονομικός μετανάστης από τα εικοσιένα μου και βαδίζοντας πλέον προς το μισό αιώνα ζωής μπορώ πλέον να κοιτάξω στο παρελθόν και να κάνω μια ανασκόπηση της ιστορίας της ομάδας μας βασισμένη στις κοινωνικές της ρίζες αφήνοντας τελείως έξω από το χορό, το αγωνιστικό και αθλητικό κομμάτι της. Η επισκόπηση αυτή βασίζεται στις δικές μου εμπειρίες αλλά σε αλήθειες αναμφισβήτητες ( όσο σκληρές και να είναι καμμιά φορά )

Τον ρατσισμό λοιπόν τον ένιωσα στο πετσί μου και τον σιχάθηκα σαν τη μίξα μου. Τι σχέση έχουν όμως όλα αυτά με τον ΠΑΟΚ; Πολύ μεγάλη δυστυχώς. Να θυμίσω ότι ο ΠΑΟΚ από ιδρύσεως του αποτέλεσε το καταφύγιο για όλους εκείνους που διαχρονικά βρίσκονταν στην απέξω. Ήταν το αποκούμπι όλων αυτών που η εκάστοτε κρατούσα τάξη των βολεμένων θεωρούσε τουλάχιστον πολίτες β' κατηγορίας. Και εξηγούμαι :

Πρώτοι και καλύτεροι οι πρόσφυγες ήταν τα θύματα του ρατσισμού των παλαιών κατοίκων της πόλης. ''Πρόστυχες'' ήταν οι παππούδες μας και '' παστρικιές'' οι γιαγιάδες μας. Ακόμη και μέχρι τα χρόνια της πρώιμης νιότης μου, σπάνια κατεβαίναμε στο κέντρο της Θεσσαλονίκης από το Ποντιακό γκέτο που γεννήθηκα. Το θεωρούσαμε κάτι ξένο και στην υπερβολή της άγνοιας μας ακόμα και επικίνδυνο. Οι πρόσφυγες λοιπόν όχι μόνο θεωρήθηκαν πολίτες β' κατηγορίας, αλλά για αρκετά χρόνια στοιβάχτηκαν σε φαβέλες στις παρυφές της πόλης, απόκληροι και αποκομμένοι. Τη ίδια στιγμή οι άρχοντες της πόλης, οι δικτυωμένοι στα ''κόλπα'' (οπαδοί του Άρη και του Ηρακλή ήταν, δε θα μπορούσαν να είναι και τίποτε άλλο) έκαναν πάρτυ με τα κονδύλια που προορίζονταν για τη στέγαση του προσφυγικού πληθυσμού, αφήνοντας τους για χρόνια χωρίς στέγη και τρεχούμενο νερό, να ζουν σε παράγκες και να παλεύουν με τις λάσπες και τις αρρώστιες. Για αυτό και οι πρόσφυγες δεν θα μπορούσαν και δεν ταυτίστηκαν με καμμιά από τις υπάρχουσες ομάδες της πόλης. Αναγκάστηκαν λοιπόν να ιδρύσουν το δικό τους σύλλογο , τον ΠΑΟΚ μας.

Με το πέρασμα του χρόνου εντάχθηκαν σε αυτήν και άλλοι περιθωριοποιημένοι πληθυσμοί της πόλης. Πολίτες β' κατηγορίας και οι τσιγγάνοι (το αθίγγανοι ή Ρομά μου φέρνει λίγο προς το υποκριτικό του ορθού λόγου. Άλλωστε εγώ έτσι τους αποκαλούσα στην αθωότητα του παιδικού μου λόγου, έτσι τους λέω και τώρα. Στο κάτω κάτω δεν υπάρχουν ρατσιστικές λέξεις αλλά μόνο ρατσιστικές συμπεριφορές). Μαζικά λοιπόν οι Τσιγγάνοι αγκάλιασαν την ομάδα των απόκληρων- γιατί νομίζετε μας αποκαλούν ''ΜΠΑΟΥΚτσήδες οι επιστήμονες της χαμουτζιάς (και όχι μόνο);

Μετά το 1935 και την στέγαση των προσφύγων (σε χαμόσπιτα των 35-40 τετραγωνικών βέβαια) αρχίζει και ανάπτυξη του συλλόγου. Μακριά από τα κέντρα των αποφάσεων και από τα όργανα της πόλης που διαχειρίζονται τους πόρους οι πρόσφυγες παραμένουν αμόλυντοι από τις λοβιτούρες της εξουσίας και τις λαμογιές της. Η φτωχολογιά της Θεσσαλονίκης, που είναι και αυτή έξω από το μοίρασμα της πίττας, και όχι μόνο οι πρόσφυγες πλέον, αγκαλιάζουν τον ΠΑΟΚ ισχυροποιώντας τον. Ο ΠΑΟΚ παύει πια να είναι αποκλειστικά προσφυγικό σωματείο.

Κατά τη διάρκεια της κατοχής ο ισχυρότερος ως τότε σύλλογος της πόλης ο Άρης συντάσσεται ανοιχτά με τις κατοχικές δυνάμεις, παίρνοντας μέρος σε φιλικά μαζί τους , και μάλιστα κατακτά και ''τίτλους''. Στην πλειονότητα τους οι συνεργάτες των Γερμανών (κρυφοί και φανεροί) συμπολίτες ήταν. Η συνήθεια τους να άρχουν τους οδηγεί σε πλήρη υποταγή στην Γερμανική διοίκηση. Ανάλογα συνεχίζεται η ιστορία και κατά την διάρκεια του εμφυλίου.

Μετά το τέλος του εμφυλίου και κατά τη διάρκεια των δεκαετιών 50 και 60, για μια ακόμη φορά όσοι ήταν στην απέξω και χωρίς τη δυνατότητα εύρεσης εργασίας (είτε λόγω των πολιτικών τους πεποιθήσεων είτε λόγω καταγωγής), αναγκάζονται να μεταναστεύσουν. ΠΑΟΚτσήδες ήταν η πλειονότητα τους. Γι' αυτό και η Γερμανία ήταν και παραμένει ακόμα και σήμερα ασπρόμαυρη. Η ελίτ της πόλης (κατά κύριο λόγο παλιές οικογένειες Ηρακλειδέων) δεν είχε λόγο να μεταναστεύσει. Η δε Αρειανή οικογένεια, πάντα πειθήνια στις Αρχές, κουτσά στραβά βολευόταν σε καμμιά δουλίτσα. Οι παριές της πόλης οι ΠΑΟΚτσήδες αναγκάστηκαν να πάρουν μαζικά το δρόμο της ξενιτιάς. Το ίδιο σκηνικό συνεχίστηκε και κατά τη διάρκεια της χούντας. 

Μετά τη χούντα βέβαια αυτά τα στεγανά σπάνε, οι παλιές ηλίθιες διαχωριστικές γραμμές ξεχνιούνται. Ο ΠΑΟΚ πλέον έχει μεγαλώσει πάρα πολύ και τα χωράει όλα. Παρόλα αυτά όμως ακόμα και έτσι γοητεύει κάθε κατατρεγμένο της νέας εποχής. ΠΑΟΚτσήδες έγιναν κατά κύριο λόγο οι επαναπατρισθέντες από τις Ανατολικές χώρες. ΠΑΟΚτσήδες οι Αλβανοί που ζουν χρόνια στη Θεσσαλονίκη. Ακόμα και οι λίγοι Αφρικανοί δεύτερης γενιάς ΠΑΟΚτσήδες έγιναν

Ως ένα βαθμό ταυτίζομαι κι εγώ μαζί τους. Αν και τον ρατσισμό τον ένιωσα κυρίως από συμπατριώτες μου (από Έλληνες έμεινα απλήρωτος, ούτε από Εγγλέζους ούτε από Ισπανούς). Εδώ και αρκετά χρόνια ζώ στην Κύπρο. Εδώ έγινα Καλαμαράς, καμμιά φορά και πουστοκαλαμαράς (όλως τυχαίως κανείς από αυτούς που μας αποκαλούν έτσι δεν είναι ΠΑΟΚ )

Είναι βαθιά χαραγμένη στην ψυχή μου η πεποίθηση ότι ο ΠΑΟΚ ακόμα και τώρα, είναι μια ομάδα αλληλεγγύης και συμπόνιας και κανένα ιστορικό δεσμό δεν έχει με ανώτερες ράτσες και άλλα τέτοια.

Να τονίσω ξανά ότι αυτά αποτελούν δικές μου παρατηρήσεις και είναι απόσταγμα των δικών μου εμπειριών και καμμιά πρόθεση ή διάθεση δεν είχα να θίξω κανένα συνοπαδό μου. Ζητώ ταπεινά συγνώμη αν το έκανα.

Τσιδαρίδης Ιορδάνης

ΘΥΡΑ 4 ΠΑΟΚ ΛΕΜΕΣΟΥ