“Ο ΠΑΟΚ του ‘70” – Λεύκωμα, με τον φακό του Μιχάλη Παππού

Η ζωή τά΄φερε έτσι, ώστε το λεύκωμα με τίτλο “Ο ΠΑΟΚ του ’70” να ενώσει σαν “το κουμπί με την κουμπότρυπα” δύο εποχές: την εποχή στην οποία αναφέρεται, όταν ο ΠΑΟΚ κατακτούσε τα πρώτα επίσημα τρόπαιά του, και την εποχή που κυκλοφόρησε, δηλαδή σήμερα, που ο ΠΑΟΚ ζει στο ρυθμό του νταμπλούχου Ελλάδος 2019 (κατέκτησε πρωτάθλημα και κύπελλο).

Στο λεύκωμα φιλοξενούνται γνωστές αλλά και ανέκδοτες φωτογραφίες του κορυφαίου φωτορεπόρτερ της Θεσσαλονίκης, Μιχάλη Παππού. Ανάμεσά τους και η πολυσυζητημένη φωτογραφία, που δείχνει τον Ανθιμο Καψή του Παναθηναϊκού να κρατιέται -καθώς γλιστράει και πέφτει- από την μπλούζα του αρχηγού του ΠΑΟΚ, Γιώργου Κούδα. Αυτή η ντρίπλα πέρασε στην ιστορία από ένα κλικ του “μάγου” της φωτογραφίας, Μιχάλη Παππού.

Την επιμέλεια της έκδοσης ανέλαβε ο παλαίμαχος διεθνής ποδοσφαιριστής του ΠΑΟΚ, Κούλης Αποστολίδης, ενώ ο γνωστός συγγραφέας και δημοσιογράφος Κώστας Μπλιάτκας, συντόνισε την έρευνα και συμπεριέλαβε συνεντεύξεις και κείμενα.

Το βιβλίο κοσμούν με την πένα τους κι άλλοι γνωστοί λογοτέχνες, δημοσιογράφοι, ειδικοί της φωτογραφίας, άνθρωποι του ποδοσφαίρου αλλά και ποδοσφαιριστές, όπως οι: Γιώργος Αναστασιάδης, Κούλης Αποστολίδης, Μάκης Βοϊτσίδης, Πάνος Θεοδωρίδης, Γιώργος Κατσάγγελος, Γιώργος Κούδας, Γιώργος Λιάνης, Γιάννης Λογοθέτης, Γιώργος Λυσαρίδης, Σταύρος Πετρακόπουλος, Στράτος Σιμιτζής.

“Τι είναι αυτό που κάνει τη δεκαετία του ‘70 να είναι ξεχωριστή για τον ΠΑΟΚ;” ρωτήσαμε τον Κώστα Μπλιάτκα. “Είναι μια ρομαντική εποχή, που ο ΠΑΟΚ ανέδειξε τη δυναμική του και για πρώτη φορά πήρε τίτλους και το χειροκρότημα της αναγνώρισης της τότε φίλαθλης Ελλάδας”, είπε απαντώντας στο περιοδικό free press του ΑΠΕ-ΜΠΕ, “ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ”, ο Κώστας Μπλιάτκας, υπενθυμίζοντας πως “στη δεκαετία του ‘70 ο δημοφιλής σύλλογος κατέκτησε το πρώτο επίσημο τρόπαιό του, το Κύπελλο Ελλάδας το 1972, το δεύτερο Κύπελλο το 1974 και το πρώτο του Πρωτάθλημα Ελλάδας το 1976. Ο ΠΑΟΚ εκείνης της μαγικής εποχής υπό την καθοδήγηση των αξέχαστων προπονητών Λες Σάνον και Γκιούλα Λοράντ, με δεσπόζουσα μορφή τον αρχηγό του Γιώργο Κούδα, συνεπικουρούμενο από συμπαίκτες μεγάλης αξίας όπως οι Αποστολίδης, Τερζανίδης, Παρίδης, Ασλανίδης, Σαράφης, Φουντουκίδης, Φορτούλα, Ιωσηφίδης, Γκουερίνο κ.α, ήταν κατά κοινή ομολογία (και) μια ομάδα υψηλού αθλητικού ήθους”.

“Το πιο όμορφο κομμάτι της ζωής μου”

“Είμαι σχεδόν έξι δεκαετίες στην οικογένεια του ΠΑΟΚ. Από δωδεκάχρονο παιδί, με τα χτυποκάρδια για να παίξω μπάλα, όταν βρέθηκα φέρελπις στο ιστορικό γήπεδο στο Σιντριβάνι, μέχρι τη λάβα και τους τίτλους που έζησα στην Τούμπα, η ζωή μου κύλησε σαν ταινία”. Τα παραπάνω τονίζει στο κείμενό του ο κορυφαίος ποδοσφαιριστής όλων των εποχών του ΠΑΟΚ Γιώργος Κούδας, προσθέτοντας ότι πρόκειται για το “φιλμ” του πιο όμορφου κομματιού της ζωής του.
“Να ξαναζήσουμε τέτοιες στιγμές”

O πρόεδρος της ΠΑΕ ΠΑΟΚ, Ιβάν Σαββίδης, στο δικό του εισαγωγικό σημείωμα στο λεύκωμα, τονίζει μεταξύ άλλων: “Η δεκαετία την οποία απεικονίζει το άλμπουμ είναι η περίοδος της αναγνώρισης της ομάδας. Για πρώτη φορά ο ΠΑΟΚ ανέβηκε στο βάθρο του νικητή του Κυπέλλου και του Πρωταθλήματος. Όλοι όσοι συμμετείχαν σε αυτά τα γεγονότα σήμερα είναι θρύλοι του ΠΑΟΚ. Με μεγάλη χαρά αλλά και δέος ξεφυλλίζω αυτό το μοναδικό φωτογραφικό αρχείο και νιώθω το δέσιμό μου με την ιστορία και την οικογένεια του ΠΑΟΚ πιο δυνατό. Εύχομαι μόνο ένα πράγμα, όλοι μας πρέπει να ξαναζήσουμε αυτές τις στιγμές’” (σ.σ. και να που η ευχή του έπιασε τόπο)

Ο φωτογράφος που αφηγείται

Ο παλαίμαχος διεθνής ποδοσφαιριστής Κούλης Αποστολίδης χαρακτηρίζει τον Μιχάλη Παππού ως τον φωτογράφο που “αφηγείται μια ολόκληρη εποχή’’ και τονίζει: “Οι φωτογραφίες του μιλάνε και αφηγούνται τα γεγονότα, διεγείροντας όχι μόνο την όραση αλλά και το συναίσθημα. Ο Μιχάλης με τον φακό του συλλαμβάνει την εικόνα ακριβώς τη στιγμή που δίνει στον θεατή τη μεγαλύτερη δυνατή εκφραστικότητά της. Ειδικότερα οι φωτογραφίες που αναφέρονται στην ποδοσφαιρική ιστορική διαδρομή του ΠΑΟΚ της δεκαετίας του ’70 φανερώνουν εκφραστικά τον χαρακτήρα και την ποδοσφαιρική οντότητα των πρωταγωνιστών”.
Αλιείς θησαυρών

“Οι καλοί φωτογράφοι είναι αλιείς θησαυρών” σημειώνει στο δικό του κείμενο ο δημοσιογράφος – συγγραφέας Γιώργος Λιάνης και προσθέτει: «Οι φωτογραφίες του Μιχάλη Παππού ευανάγνωστες, μας δείχνουν τα σωθικά της Θεσσαλονίκης. Το κάθε κλικ της μηχανής του είναι μια ακριβής στιγμή […] Δεν ξέρω αν ο Παππούς θα μπορούσε να είναι φωτογράφος σε άλλη πόλη, εκτός από τη Θεσσαλονίκη. Ούτε κι ο Κυριακίδης θα μπορούσε. Γιατί οι δυο τους είναι παράξενα πλάσματα. Η “Αρκούδα” έχει αναλογίες με τον Νίκο Γαβριήλ Πεντζίκη. Ο Παππούς, δίχως τη σκαλωσιά της “Αρκούδας”, είναι ο Γιώργος Ιωάννου, που αποτελεί κι αυτός μια κλίμακα της πόλης. Και οι δυο τους ήταν αύρα και φλοξ μαζί».

Ασπρόμαυρα χρόνια

Στα ασπρόμαυρα –προτηλεοπτικά– χρόνια, όταν “οι φωτογραφίες των εφημερίδων στις αθλητικές τους στήλες ήταν σπάνιες, σχεδόν πολύτιμες” αναφέρεται ο καθηγητής της Πολιτικής Ιστορίας του ΑΠΘ Γιώργος Αναστασιάδης. “Οι φωτογραφίες αυτές είναι σήμερα ουσιαστικά έντυπα ντοκουμέντα που ζωντανεύουν το παρελθόν της νιότης μας, ήταν οι εικόνες μας για το ποδοσφαιρικό σύμπαν”, καταλήγει.